: ঠাণ্ডা দিনৰ অনুভব :

December 29, 2014 · Edited ·

: ঠাণ্ডা দিনৰ অনুভব :

কেইদিনমান আগৰ কথা । মই দুপৰীয়া খিৰিকিয়েদি অহা ৰ'দ গাত লৈ লৈ বিছনাত বহি কিতাপ এখন পঢ়ি আছো । তেনেতে সৰু ভাইটিয়ে দিল্লীৰ পৰা "হোৱটচাএপপ"ত 'মেছেজ' দিছে----" বাইদ, আমাৰ ইয়াত বিৰাট ঠাণ্ডা । মই কঁপি আছো জানা ।" ইস ৰাম ! তাত ইমান বেছি ঠাণ্ডানে বুলি ভাবি তাক "ভালকৈ গৰম কাপোৰ পিন্ধি থাকিবি" বুলি 'মেছেজ'ৰ উত্তৰ দি দিলো । লগতে আৰু কিবা-কিবি উপদেশ এসোপা । মই ডাঙৰ বাবে সুবিধা পালেই সিহঁতক এবকলা উপদেশ নিদিয়াকে নেৰোঁ ।

পিছৰদিন ৰাতিপুৱা উঠি পাকঘৰৰ খিৰিকিয়েদি বাহিৰলে চাই দেখোঁ যে গোটেই বাহিৰখন কুঁৱলীৰে বগা হৈ আছে । ল'ৰাক স্কুলত খুৱাই পঠিয়াবৰ বাবে পানীৰ টেপ খুলি চাউল ডাইল ধুব লৈছোঁহে মাত্ৰ আঙুলিকেইটা এক মুহুৰ্ত্ততে বিষাই শূণ্যপ্ৰায় হৈ পৰিল । মুখেৰে আপোনা-আপোনি ওলাই আহিল "অ মা ! কি ঠাণ্ডা পানী ঐ । গল যা মোৰ আঙুলি কেইটা ।" চকুপানীয়েই ওলাব যেন লাগি যায় । মোৰ লগে লগে দিল্লীত থকা ভাইটিটোৰ কথা মনত পৰি গল । কোনোমতে ল'ৰাৰ বাবে দাইল-চাউল ধুই দুটা 'চুলাত' বহাই দি আগদিনাখন ভাইটিয়ে দিয়া 'মেছজ'টো আকৌ এবাৰ উলিয়াই পঢ়ি চালো । 'নেট অন' কৰি তাক ‘হোৱাটচ এপ’ত 'মেছেজ' দিলো--- "মইনা, ঠাণ্ডা অলপ কমিছেনে তাত ? ঠাণ্ডা পানী নুচুবি । ঠাণ্ডা পানীৰে গা নুধুবি । বাহী পানী বৰ ঠাণ্ডা ।" 'মেছেজ'টো তাক পঠিয়াই দিলো কিন্তু মাত্ৰ এটা 'ৰাইট' চিন(tick mark) হৈ থাকিল । দুটা 'ৰাইট' চিন নহল । মানে সি এতিয়াও লেপ-কম্বল গাত লৈ আৰামত শুই আছে । তাৰ প্ৰতি অনুভব হোৱা দুখটো অলপ কমি নিজৰ বাবেহে দুখ হ'ল । সবেই আৰামত শুই আছে । মইহে এই ঠাণ্ডাখনত টেঙ্কিৰ বাহী পানীৰে কাম কৰি আছো । ল'ৰা দুটাৰ লগত মানুহজনো আৰামত লেপৰ উম লৈ শুই আছে । "মানুহজন আৰামত শুই আছে" --এই ভাবটো মনলে অহাৰ লগে লগে মানুহজনলে ঈৰ্ষাহে হ'ল । আমাৰ বিল্ডিঙত থকা মোৰ বান্ধবী কেইজনীৰ কথাও লগে লগে মনলৈ আহিল । জোনালী, ৰুণা , ৰাগিনী , ৰিতা, বেলা সবেইতো মোৰদৰে ঠাণ্ডা পানীৰেই কাম কৰি লৰা-ছোৱালীক স্কুলত পঠিওৱাৰ যোগাৰত ব্যস্ত আছে । হওক তথাপি, মনটো অলপ পাতল লাগিল । ঠাণ্ডা আৰু দুখবোধ দুয়োটাই অলপ কমা যেন ভাব হ'ল । মই মানে এই যাত্ৰাত একদম অকলশৰীয়া নহয় ।

এই ঠাণ্ডাত গা ধোৱাটোও কম কষ্টকৰ কাম নহয় কিন্তু । হ'লেও উপায় নাই নুধুৱাকেও থাকিব নোৱাৰো । অভ্যাস হৈ গলতো । কু নে সু অভ্যাস বা ? গৰমৰ দিনত সু অভ্যাস যেনেই লাগে । কিন্তু ঠাণ্ডাৰ দিনবোৰত সন্দেহ হয় । এনেকুৱা ঠাণ্ডাৰ দিনবোৰত মনটো সৰুকালিলৈ উৰা মাৰে । কি যে সুখৰ দিন আছিল সেইবোৰ ! দিনৰ পিছত দিন একেৰাহে গা-নোধোৱাকে থাকি পৃথিৱীৰ জলসংকট দুৰ কৰাত অৰিহণা যোগাব পাৰিছিলোঁ । স্কুলত মোৰ ভাল বান্ধবীজনীয়ে আধা তিতা চুলি দেখি সোধে---“সদায় সদায় মুৰ তিয়াই কেনেকে গা ধোৱ অ তই ? মইচোন সদায় চুলি তিওৱাৰ কথা ভাবিবও নোৱাৰো । কোনোমতে গাত দুমগ পানী ঢালি গা ধোৱাৰ নামটো কৰি থওঁ ।“ মই বোলো—“মই যেনেদৰে কৰো তয়ো কৰিবি তেতিয়া পাৰিবি । বাথৰুমত সোমাই মগেৰে শব্দ কৰি পানী পেলাই পেলাই ভৰি হাত ধুই থাকিবি আৰু উহুহু ইমান ঠাণ্ডা, ইমান ঠাণ্ডাকে বাহিৰৰ পৰা শুনা পোৱাকে কৈ থাকিবি । তাৰ পিছত ভৰি হাত ভালকে মচি গামোচাখন পানীত তিয়াই কমকৈ আঁতি লৈ মুৰত বান্ধি লৈ ওলাই আহিবি । অ, তাৰ আগতে মূৰটো অকণমান আগলৈ হাওলাই লৈ এচলু পানী তালুত দি লবি । নিজৰ কাপোৰ কেইটা ধোৱ যদি থিকে আছে আৰু যদি নোধোও পানীত ভালকে তিয়াই থৈহে বাথৰুমৰ পৰা ওলাবি ।“ এই ‘টেকনিক’ খটাওতে জোৰে জোৰে ঠাণ্ডা ঠাণ্ডা কৈ থকাটো আৰু পানী পেলাওতে শব্দ কৰাটো নিজৰ সুৰক্ষাৰ বাবে খুবেই জৰুৰী । মাবোৰ জানো ‘চি,আই, ডি’তকে কম ? গম পালে সুদায় নেৰে । এই ‘টেকনিক’ খটুৱাই বহুদিন গা-নোধোৱাকে আমি দুই বান্ধবীয়ে ঠাণ্ডাৰ দিনকেইটা সুখৰে কটাইছিলো । বেলেগে পিছে নাজানিছিল এই গোপন কিটিপ । আমাৰো মান-সন্মান বোলা বস্তু এটা আছিল তো ।

উচ্চতৰ মাধ্যমিকলৈকে এই উপায়টোৱে বৰ কামত দিছিল । হাইস্কুল, উচ্চতৰ মাধ্যমিক স্কুল এৰি যেতিয়া স্নাতক মহলাত পঢ়িবৰ বাবে হোষ্টেল পালোগে তেতিয়াহে সংগদোষত(?!) পৰি এইহেন সুন্দৰ কিটিপ এৰিবলগীয়াত পৰিছিলোঁ । হোষ্টেলত বেছিভাগ ছোৱালীয়ে সদায় গা ধুইছিল আৰু গা ধুবৰ বাবে বাথৰুমত কাপোৰ থৈ থৈ এজনীৰ পিছত আনজনীকে নম্বৰ লগাইছিল । মোৰ ৰুমমেটজনীয়ে নিজৰ লগতে মোৰো কাপোৰ কেইটাও বাথৰুমত থৈ দুয়োৰে নম্বৰ লগাইছিল । নিজে গা ধুই আহি সেই পূৱাতে মোকো কব—“অই উঠ । আঠটা বাজিল । অমুক নম্বৰ বাথৰুমত তোৰ কাপোৰ আছে । অমুকীৰ পিছত তোৰ নম্বৰ । তাই সোমাইছে কিন্তু গা ধুবলৈ । সোনকালে দাঁতকেইটা মাজি গা ধুই আহ ।“ অলপ দেৰি বিছনাৰ পৰা নুঠা যেন পালে আকৌ চিঞৰিব—“অই উঠ না ৰে । নটা পোন্ধৰত তোৰ ‘মেজৰ’ৰ ক্লাচ নাই জানো ? ৰ এইবাৰ মাহী(মোৰ মা) আহিলে তোৰ কথা কৈ দিম । শুবলে পালে উঠাৰ নাম নলওঁ না ? দিব মজা তোক ।“ সেই পুৱাতে উঠি গা ধোৱা কামটো কিমান কষ্টকৰ আছিল বুজোতাইহে বুজি পাব । হোষ্টেলৰ বাথৰুমৰ মজিয়াবোৰো জানো কম লেতেৰা আছিল । এবাৰ সোমালে গা নোধোৱাকে ওলাব নোৱাৰি । কিবা ঘিন ঘিন লাগে । সেই তেতিয়াৰে পৰা নিজে উদ্ভাৱন কৰা সুন্দৰ কিটিপ এৰি সদায় গা ধোৱাৰ দৰে ভয়ানক অভ্যাস এটা গঢ় লৈ উঠিছিল । সেই অভ্যাসে এতিয়া ঠাণ্ডাৰ দিনকেইটা আৰু কষ্টকৰ কৰি তোলে ।

কিছু ঠাণ্ডা পৰিছে কিন্তু দেই ।